مبانی نظری خانواده و تربیت فرزند (فصل 2 )

بخشی از متن:
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 93 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏مقدمه‏ ‏:
‏این فصل ازدو قسمت به عنوان مبانی نظری ومرور‏ی برتحقیقات مشابه تشکیل شده است‏. درقسمت مبانی‏ نظری ابتدا مفاهیم خانواده‏، نقش والدین برتربیت فرزند، نقش محبت و‏ ‏روابط عاط‏فی در خانواده، رفتاردینی والدین و‏ چگونگی تربیت وپرورش دینی و‏ ‏مذهبی کو‏دک‏، خود شکوفایی ویژگیهای افراد خود شکوفا پرداخته شده است و سپس ارتباط رفتار‏ ‏دینی والدین بر‏ ‏روابط عاطفی موجود در‏ ‏خانواده وخود شکوفایی فرزند بیان گردیده ‏است. ‏و‏ ‏در قسمت مروری بر‏ ‏تحقیقات مشابه چند مورد از‏ ‏تحقیقات مشابه تحقیق حاضر عنوان گردیده است .
‏2-1-‏ مبانی نظری
‏2-1-1-‏ نهاد خانواده :
‏ازبدو پیدایش انسان بر‏ ‏روی کره زمین همواره زنان و‏ ‏مرد‏ان جهان با تشکیل خانواده ‏عمری را درکنار‏ ‏یکدیگرگذرانیده وفرزندانی دردامان پرمهرخویش پرورانده و‏ ‏از‏ ‏این جهان رخت بربسته‏‌‏اند. طبیعی‏‌‏ترین شکل خانواده همین است که هیچ عاملی جزمرگ نتواند پیوند زناشویی را بگسلد ومیان زن وشوهرجدایی بیفکند.‏ ‏( بهشتی ،‏1382: 33).
‏خانواده کانونی مقدس است که درسایه پیوند زناشویی دو انسان از دو جنس مخالف پایه گذا ری شده و با پیدایش وتولد فرزند رنگ وجلوه ای ملکوتی می گیرد. این کانون می تواند همواره گرم وروشن بماند به شرطی که زوجین هرکدام به حدود مسئوولیت خویش آشنا ودرانجام آن کوشا باشند نتیجه پیوند دو همسر فرزند یا فرزندانی است که عضوجامعه انسانی می باشند که هرکدام ممکن است درآینده فردی سربار یا سرباز نگهدار جامعه باشد، از‏ ‏نظر‏ ‏تربیت‏،‏ خانواده کلاس اول زندگی وپرورش کود‏ک ‏است طفل مبانی زندگی را در آنجا فرا می گیرد و خوب وبد امور را آنجا می آموزد واین امرتا حدی است که کفر‏ ‏و‏ ‏ایمان کودک را هم شامل می شود، می توان گفت کودک ازآنجا ‏درس کفریا درس ایمان ‏می‏‌‏گیرد. خانواده خوب بهترین آموزشگاه است ، آموزشگاهی که کودک درآن لبخند و قهر، درستی و خوش‏‌‏خلقی، خودداری وبردباری، تعادل و تکامل ،وظیفه شناسی و خدمت مسئوولیت واخلاق می‏‌‏آموزد، به جامعه بشری ازطریق آنها راه می یابد و با آنها براساس اصل انسانی رفتار می‏‌‏کند.( قائمی ، ‏1363: 38)
‏ خانواده از‏ ‏مهمترین عوامل موثردرروابط ومحیطی امن برای دستیابی به اهداف عالی انسانی است خانواده کانونی است شکل گرفته برپایه مقدس ازدواج که با حضورف‏رزندان ، روابط اعضای خانواده، ‏گسترده تأثیرگذاری‏ مثبت یا منفی ‏آنها بر‏ ‏یکدیگر‏ ‏بیشتر‏ ‏می شود. در‏ این میان ضروری است عوامل ‏ثبات وسازوکارهای ایجاد ‏ارتباط صمیمانه وسازنده را بررسی ‏کنیم و‏ ‏محیطی سالم و‏ ‏با نشاط برای پرورش فرزندان فراهم آوریم با نگاهی به وضعیت ‏ نابسامان اجتماع درمی یابیم ‏که بیشتردردها ومشکلات از‏ ‏خانواده سرچشمه می گی‏رد و در مجموع خانواده مرکز هرگونه ثروت‏ مادی و‏ ‏معنوی وکانونی برای پرورش شخصیت انسانهاست.( حسینی ،‏1389: 19).
‏اولین محیطی که بنای تربیتی پس ازولادت در‏ ‏آن شکل گرفته وپرورش می یابد ، خانواده نام داشته و نخستین مربی ومعلم هرفرزندی همانا پدر‏ ‏و‏ ‏مادر‏ ‏و‏ ‏بالاخص مادر وی می باشد. کودک امانتی است بزرگ از‏ جانب‏ خدای که ابتدائاً به پدرومادرسپرده شده ، وهمین کودک آنچنان رش‏د خواهد نمود وشخصیتش شکل خواهد‏ گرفت ‏که پدر و مادرش با وی رفتارکرده و‏ ‏می کنند وآنچنا‏ن خواهد شد که والدین هستند یعنی‏ اولین خشت ‏و زیر ‏بنای تربیتی که شخصیت کودک برآن استوار‏ ‏خواهد گردید همانا والدین و‏ ‏رفتار عملی و‏ ‏روزمره آنان ‏ خواهد‏ بود و‏ ‏مسأله مهم نقش پذیری و‏ ‏الگوسازی وهمانند سازی ازلحاظ جسم‏ی ، روحی ، عاطفی واجتماعی. ‏ بدین ترتیب برخورد آگاهانه و‏ ‏گام به گام پدر‏ ‏و مادر‏ را‏ در‏ تربیت‏ فرزندان که می بایست متناسب با رشد جسمی وذهنی کودک باشد را داریم وکاستن بذرحرف شنوی برای نهال تفاهم و‏ ‏رشد و‏ ‏در‏ ‏نتیجه درخت‏ بارآوری‏، زایندگی و‏ ‏بالندگی درتعالی و‏ ‏قرب. ( شرفی ،‏1371: 15).
‏نهاد خانواده جامعه نسبتاً کوچکی را تشکیل می دهد که هریک ازاعضای آن به نحوی بردیگری تأثیر می گذارد‏ در ‏چنین تأثیرمتقابلی ، مجموعه ای ازاعتقادات ، آداب ورسوم وار‏زشهای اخلاقی ، عاطفی و اجتماعی‏ شکل می گیرد. رشد کودکان دراین نهاد نیزبیشترمتأثرازهمی‏ن ارزش گذاریها وگرایشهای اخلاقی‏، عاطفی و‏ اجتماعی است. اهمیت ‏نقش خانواده وقتی روشن می‏‌‏شود که به مسئوولیت خطیر‏ ‏والدین برای پرورش جسمی و
‏ ‏روانی‏ فرزندان بیشتر واقف شویم‏، مسئوولیتی آنچنان بزرگ که حضرت سجاد (ع) درقبول وانجام دادنش از ‏ خداوند متعال درخواست کمک می کنند «‏اَعِنّی عَلی تربَیتهِم وَ تأدیبِهم وبِرهم‏ » ( صحیفه سجادیه : دعای ‏25)‏
‏روشهای تربیتی کودک در‏ ‏جوامع مختلف و‏ ‏زمانهای متفاوت ازتنوع‏ بسیاری برخورداراست . دیدگاه هر فرهنگ تا ‏حدودی جهت دهنده تربیت کودکان در‏ ‏آن فرهنگ است وبستگی والدین وفرزند نسبت به همدیگر‏ نیز می‏‌‏تواند‏ ازپایه های اساسی پرورش اجتماعی کودک محسوب می شود. والدین می‏‌‏توانند ‏برای کودک خود نقش بهترین م‏علم والگورا برعهده داشته باشند.‏کود‏ک ازوالدین خود، خصوصیات اخلاقی، عقیدتی‏، شخصیتی ودیگرگرایشها ونگرشها را می آموزد ودراین زمینه ها ازآنان تقلید می کند. اینکه مردم در‏ ‏قضاوتهای‏ ‏خود ، رفتارهای مختلف کودک را‏ به حساب پدرومادرکودک می گذارند‏، حاکی از واقعیتی است که ازمطالعات فراوان به دست آمده است. کوپراسمیت‏ Cooper smith
‏، ‏نتیجه مطالعه و تحقیق خود را اینگونه بیان کرده است پسرانی که ازعز‏ت نفس بالایی برخوردارند،‏ معمولاً والدینی هستند که اعتماد به نفس ، ثبات هیجانی و‏ ‏اتکای به خود ازویژگیهای شخصیتی آنان به شمار می رود ودر‏ ‏ا‏ِ‏عمال‏ پرورش وتربیت فرزندان بین آنها‏ توافق کاملی مشاهده می شود.
‏از‏ ‏آنجا که نقش والدین در‏ ‏تربیت ورشد فرزندان ازاهمیت بسیاروالایی برخورداراست مکتب انسان ساز اسلام از‏ ‏دیرباز‏ ‏بر‏ ‏روابط سالم و‏ ‏مهرآمیز‏ والدین با یکدیگر تأکید داشته‏، توصیه می کند که زندگی خانوادگی براساس مهر‏ و‏محبت بنیان نهاده شود، قرآن کریم یکی ازفواید ممتاز‏ ‏حاصل از‏ ‏ازدواج را ایجاد مهر‏ ‏و‏ ‏محب‏ت و الفت بین زن و شوهر دانسته است «‏وَمِن آیاتِه اَن خَلَقَ لَکُم مِن اَنفُسِکُم اَزواجاً لِتَسکُنوا اِلَیها وَجَعَلَ بَینَکُم م‏َوَ‏د‏َۀً‏ و‏َ‏ر‏َ‏حم‏َ‏ة‏ً‏ ف‏ِ‏ی ذ‏َ‏ل‏ِ‏ک‏َ‏ ل‏ِآ‏یات‏ٍ‏ ل‏ِ‏ق‏َ‏وم‏ٍ‏ ی‏َ‏ت‏َ‏ف‏َ‏ک‏َ‏ر‏ُون‏»‏ (روم:‏21‏) و‏ ‏از‏ نشانه‌ها‏ی خداوند اینکه آفرید برای شما همسرا‏نی ازخودتان تا آرامش یابید به وسیله آنها و قرارداد بین شما دوستی ‏و‏ ‏محبت و‏ ‏در نشانه هایی است برای گروهی که می اندیشند.
‏و‏ ‏در‏ ‏روایات فراوانی نیز، رفتارصحیح ومناسب پدر و‏ ‏مادر با کودک بسیارب‏ا اهمیت دانسته شده است . قلمرو‏ وسیع این طرزتلقی حتی دوران قبل ازتولد را نیزدر‏ ‏برمی گیرد دورانی که توجه به آن می تواند زمینه مساعدی رابرای رشد وتربیت بهنجارفرزند فراهم آورد.
‏برخی از‏ ‏روایات به اهمیت والدین نسبت به فرزندان اشاره دارند وآن رااساس تربیت کودک ورشد وی می دانند.پیامبراکرم (ص) : « ‏ا‏ُ‏حبوا الص‏ِ‏بیان‏َ‏ و‏َ‏ارحم‏ُ‏وه‏ُ‏م‏ »:دوست بدارید کودکان را ومهرب‏ان با شید با آنها .
‏دسته ای به برخورد کودکانه با کودک وبازی با ا‏و اشاره دارند. پیامبراکرم (ص) ‏«م‏َ‏ن کان‏َ‏ ل‏َ‏ه‏ُ‏ ص‏َ‏بّی‏ً‏ ف‏َ‏لی‏َ‏ت‏َصابَّ لَه‏»‏:هرکسی کودکی دارد پس با او ک‏و‏د‏کانه رفتارنماید.
‏دراین میان ازهمه مهمترتربیت نیکووشایسته فرزندان است که محوراصلی تعدادی دیگرازروایا‏ت است .پیامبراکرم(ص) :‏ ‏« ا‏َ‏ک‏ِ‏ر‏ِ‏موا ا‏َ‏ولاد‏َ‏ک‏ُ‏م و‏َ‏احس‏ِ‏نوآداب‏َ‏ه‏ُم‏»:‏گرامی بدارید فرزندانتان را وبه آنها آداب نیکو را بیاموزید.‏ ( بی ریا‏ ‏و دیگران، 1375: 855 - 853).
‏یکی از‏ ‏عوامل موثردر‏ ‏رفتار‏ ‏فرد‏،‏ خانواده است . محیط خانه اولین وبا دوامترین عاملی است که در‏ ‏رشد شخصیت افراد تأثیرمی نماید. نفوذ والدین دربچه ها تنها محدود به جنبه‏‌‏های ارثی نیست در‏ ‏آشنایی کودک به‏ زندگی‏ جمعی وفرهنگ جامعه نیزخانواده نقش موثری را اجرا می ن‏ماید. موقعیت اجتماعی خانواده ، ‏وضع اقتصادی‏ آن‏، افکاروعقاید ، آداب و‏ ‏رسوم ، ایدآل‏‌‏ها و‏ ‏آرزوهای والدین و‏ ‏سطح تربیت آنها در طرز‏ ‏رفـتـارکـودکان نفوذ فراوان دارد.
‏خانه محلی است که کودک درآن امورمختلف را فرا می گیرد. گاهی والدین آگاهانه چیزهایی به کودک‏ ‏می آموزند ولی درموقعیتهای متعدد کودک ازطرزکارورفتاروالدین چیزهایی فرا می گیرد که خود آنها متوجه نیستند. کودک درخانه تجربیات فراوانی کسب می کند. ازطریق این محیط کوچک است که کودک با دنیای خارج آشنا می گردد. با کودکان دیگر‏ ‏و‏ ‏بزرگسالانی که به مناسبتی درخانه رفت وآمد دارند تماس پیدا ‏ می‏‌‏کند.‏طرز‏ ‏معـاشرت با دیـگران را کودک در خانه می آموزد. دراین محیط است که اخلاق، ایدآلها ، راه زنـدگی و فلسفه اجتماعی جامعه منعکس می شود وکودک دراثرتماس با دیگران به تدریج این گونه امور ر ا درک می کند.کودک نه تنها طرز غذا خوردن را می آموزد بلکه یاد می گیرد که کارها را با شوروهیجان انجام دهد. (شریعتمداری ،

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.